Gebruiker centraal in visueel ontwerp mondzorggegevens in PGO

Stichting MedMij werkt aan veilige en betrouwbare uitwisseling van gezondheidsgegevens via persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO’s). Om gebruikers een volledig en overzichtelijk beeld van hun gezondheid te bieden, is het essentieel dat PGO’s zowel goed gevuld als gebruiksvriendelijk zijn. In dit kader werkt MedMij momenteel aan het ontsluiten van mondzorggegevens naar de PGO.

Onlangs voerden we een kwalitatieve test uit met twee ontwerpconcepten voor de visualisatie van deze mondzorggegevens, met als doel het opstellen van weergaverichtlijnen. De respondenten beoordeelden de ontwerpen op aspecten als duidelijkheid, begrijpelijkheid, persoonlijke relevantie en navigatiegemak. De belangrijkste conclusie: gebruikers hebben behoefte aan overzichtelijke informatie in een visueel aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke omgeving.

Weergaverichtlijnen

Voor het veilig en gebruiksvriendelijk ontsluiten van mondzorggegevens naar de PGO schakelden we twee PGO-leveranciers en een onafhankelijke UX-ontwerper in om een ontwerp te maken voor de weergave van mondzorggegevens. Twee van de drie ontwerpen waren gereed voor een concepttest, waarmee we inzicht wilden krijgen in hoe potentiële eindgebruikers de ontwerpen ervaren op het gebied van duidelijkheid, begrijpelijkheid, persoonlijke relevantie en gebruiksgemak. De resultaten van deze test gebruiken we om weergaverichtlijnen op te stellen, zodat mondzorggegevens op een consistente en gebruiksvriendelijke manier in een PGO gepresenteerd kunnen worden.

Onderzoeksopzet

Om het gewenste inzicht te verkrijgen, voerden we een concepttest uit door middel van twee groepsdiscussies met zeven potentiële gebruikers van mondzorggegevens in de PGO.
De respondenten beoordeelden concept A en concept B aan de hand van de volgende onderzoeksvragen:

• In hoeverre komt de getoonde mondzorginformatie overeen met jouw informatiebehoefte?
• In hoeverre is de getoonde mondzorginformatie duidelijk en begrijpelijk?
• In hoeverre is de opbouw van de informatie logisch en overzichtelijk?
• In hoeverre is het concept gebruiksvriendelijk? Heb je het idee dat je de gewenste informatie eenvoudig kan vinden en (indien van toepassing) kan navigeren tussen de verschillende schermen?
• Hoe ziet het ideale mondzorgconcept er volgens jou uit?
• Welke adviezen wil je meegeven?

Uitkomsten

Uit het gebruiksonderzoek blijkt dat beide ontwerpen voor het tonen van mondzorggegevens sterke én minder sterke kanten hebben.

Concept A

• Concept A sloot goed aan bij de informatiebehoefte van gebruikers. Het taalgebruik was duidelijk en vooral de onderdelen afsprakengeschiedenis en medisch dossier werden positief beoordeeld. Goed om te vermelden: het onderdeel afsprakengeschiedenis is technisch gezien nog niet mogelijk op korte termijn.
• De vormgeving van concept A werd als zakelijk en wat saai ervaren.
  “Design was te formeel en te oubollig. Geen kleuren, geen visualisaties,” aldus een van de ondervraagden.
• Verbetersuggesties: enkele respondenten gaven aan dat ze liever bepaalde gegevens zouden samenvoegen of anders zouden benoemen. Ook werd geopperd om de term medisch dossier te vervangen door tandheelkundig dossier, ondersteund met een visuele weergave.

Concept B

• Concept B scoorde hoog op visuele aantrekkelijkheid. Elementen zoals cariësrisico en mondhygiëne werden als motiverend ervaren en stimuleerden volgens respondenten een actievere houding ten aanzien van mondgezondheid.
  “Ik vond het er gelikt uitzien, mooie kleuren, dat maakte veel duidelijk. Die visuele elementen en risicoscores werkten ook motiverend.”
• Tegels als navigatiemiddel werden in dit concept gewaardeerd. Wel vonden respondenten dat de belangrijkste informatie minder goed naar voren kwam, omdat deze onderaan stond onder de kop Meer info. Die titel suggereerde dat de informatie minder relevant was.
  “De meest relevante informatie stond onderaan, dat was verwarrend en onlogisch,” aldus een respondent.
• Verder ontbraken volgens de respondenten in concept B belangrijke elementen, zoals de afsprakengeschiedenis, en duidelijk taalgebruik.

Conclusie

De respondenten gaven aan dat het ideale ontwerp een combinatie is van beide concepten: de visuele aantrekkelijkheid van concept B, gecombineerd met de structuur en het heldere taalgebruik van concept A. Daarnaast werd aangegeven dat men graag:

• Behandelcodes wil kunnen vergelijken met die van de zorgverzekeraar.
• Vragen aan de tandarts wil kunnen stellen via de PGO.

De PGO wordt idealiter ingezet voor:

• Inzicht in behandelhistorie en toekomstige afspraken.
• Samen beslissen met de zorgverlener.
• Voorkomen van problemen door inzicht in allergieën, medicatie en aandoeningen.

Advies aan MedMij

Op basis van de uitkomsten adviseren de deelnemers MedMij om de volgende punten op te nemen in de weergaverichtlijnen voor deze nieuwe gegevensdienst:

• Stem informatie af op de gedragsintentie van gebruikers.
• Plaats belangrijke gegevens bovenaan.
• Gebruik begrijpelijke taal en visuele ondersteuning.
• Zorg voor mobiele toegankelijkheid én een goede weergave op grotere schermen.

Met deze inzichten kunnen PGO-aanbieders hun producten beter afstemmen op de wensen van gebruikers en bijdragen aan betere mondgezondheid en meer regie voor de patiënt. Stichting MedMij gebruikt deze input voor het opstellen van weergaverichtlijnen en het testen van de bètaversie van de nieuwe gegevensdienst Mondzorg. De livegang van de ontsluiting van mondzorggegevens naar de PGO wordt begin 2026 verwacht.